Historie kerkhof in jaartallen

1463

De oudste luidklok, die nu nog dagelijks tweemaal per dag in Bavel te horen is, stamt uit 1463 en heet Brigida. Die klok hing in de kerk op het kerkhof, maar mogelijk eerder al in de kapel die in de buurt van de Kluisstraat stond.

1488

Er is sprake van een pas gebouwde kerk die stond op het kerkhof.

1648

Na de 80-jarige oorlog werd de grote torenkerk van Bavel toegekend aan de hervormde gemeente. Die kleine gemeente was niet in staat de kerk te onderhouden, dus het gebouw raakte in verval.

De katholieke bewoners van Bavel gingen voortaan naar de schuurkerk bij kasteel Ypelaar (ter plaatse van het seminarie, nu academie St. Joost).

1743

De nieuwe schuurkerk wordt gebouwd ter hoogte van huidige woonwinkel Bastiaansen.

1809

De kerk wordt door koning Lodewijk Napoleon weer toegewezen aan de Bavelse katholieken. De toren blijft in handen van de burgerlijke gemeente.

1842

Dokter Jan Willem de Bruijn wordt begraven op het kerkhof van Bavel. Hij woonde in Breda maar had een buiten in Bavel (ter plaatse van het klooster in de Seminarieweg). Hij en later zijn vrouw, kinderen en hun partners en enkele (achter)kleinkinderen werden allemaal in een afzonderlijk deel van het kerkhof begraven. Leden van de families De Bruijn, De Roy van Zuydewijn, Van Mierlo, Ingen Housz en Van Cooth liggen hier. Dokter Van Cooth, naar wie het Van Cooth-plein in Breda werd vernoemd, ligt, zonder grafzerk, naast het graf van zijn vrouw begraven.

1858

De kerk wordt te klein en plannen voor een verbreding worden gemaakt, maar niet uitgevoerd.

1860

De parochie koopt de toren van de kerk. Die toren was nog van de burgerlijke gemeente. De parochie is nu verplicht te zorgen voor tijdsaanduiding en klokken.

1863

Een kleine uitbreiding van het kerkhof perceel wordt gekocht van het armbestuur.

1886

De bouw van de nieuwe, huidige, kerk wordt gestart.

1887

De nieuwe kerk wordt in gebruik genomen.

1888

Begin september wordt gestart met de afbraak van de oude kerk en vervolgens worden de kapel en de muur met het hek gebouwd. De muur en het achterste deel van de kapel, eigenlijk het dodenhuisje, zijn gebouwd met stenen van de oude, middeleeuwse, kerk.

Timmerman Jan Lensen en metselaar Adriaan Brouwers breken de oude kerk af en bouwen de kapel en muur. Smid Frans Heijlaerts leverde het hekwerk. Frans was de zwager van Jan Lensen en ligt begraven bij het ijzeren kruis schuin achter de kapel. Tuinman Cees van Eijk richtte het kerkhof in met onder andere 6 Treurbomen; mogelijk zijn de treurbeuken die er nu nog staan uit deze tijd.

1897

Voor 200 gulden schilderde kunstenaar Nüsselein de afbeelding in de kapel. Het is niet bekend of de huidige afbeelding (honderd jaar later geschilderd door Jan de Koning) overeenkomt met de oorspronkelijke.

1936

Voor uitbreiding van het kerkhof wordt een perceel van 15 are gekocht van het armbestuur.

1947

Plannen worden gemaakt voor een grote uitbreiding van 50 are, maar in de loop der jaren worden de plannen steeds kleiner.

1952

De bisschop verleent machtiging om 15 are te kopen van het armbestuur, ter uitbreiding van het kerkhof.

1954

De koster/doodgraver krijgt opdracht een paar grafzerken beter in geordend verband te plaatsten.

1956

De bergplaats op het kerkhof wordt hersteld.

1958

De afrastering van het kerkhof wordt (opnieuw) verbeterd.

1959

De bisschop verleent machtiging om ruim 22 are bij te kopen van het armbestuur, ter uitbreiding van het kerkhof.

1961

Voorlopig wordt slechts een kleine uitbreiding (± 300 m2) gemaakt.

1963

Vanaf dit jaar kan het nieuwe gedeelte van het kerkhof in gebruikt genomen worden met uniforme kruisen.

1966

De gemeente Nieuw-Ginneken komt met een voorstel om halverwege tussen Bavel en Ulvenhout een centrale begraafplaats te maken. Dit omdat het kerkhof in Ulvenhout vol is en voor Bavel een nieuw bestemmingsplan in voorbereiding is. De negatieve reactie van het kerkbestuur doet het gemeentebestuur besluiten het plan in te trekken.

1968

Er wordt geklaagd over het onderhoud van het kerkhof.

1969

1973

De afzetting tussen het kerkhof en de tuin van Kriellaars wordt verbeterd. Door de haag tussen het oude en het nieuwe gedeelte te verzetten en enkele coniferen te rooien kan nog ruimte gemaakt worden voor ± 30 begraafplaatsen. Er komt steeds meer vraag naar grafreservering.

1974

Het hekwerk van het kerkhof moet worden ontdaan van roest en opnieuw in de menie gezet worden.

1975

Het wordt steeds lastiger om het kerkhof goed te onderhouden. Het nieuwe gemeentelijk kerkhof De Lichtenberg is geopend. Gemeente waardeert dat Bavel er ook gebruik van gaat maken als ons kerkhof verder vol is, naar verwachting begin 1977.

1977

Er wordt nog een rij graven aangelegd. Voor een dubbele rij is geen plaats meer.

1978

Het onderhoud van het kerkhof gebeurt al door de gemeente.

1979

Op 11 juni verkoopt de parochie het kerkhof gelegen aan de Kerkstraat te Bavel, dat sinds mensenheugenis eigendom is van de parochie, voor 1 gulden aan de gemeente. Alleen reeds gereserveerde graven mogen nog bezet worden.

1983

Er wordt geklaagd dat het oude kerkhof door de gemeente Nieuw-Ginneken slecht onderhouden wordt.

1997

Pastoor Riemslag wordt, vanwege zijn verdiensten voor de gemeenschap toch op het oude kerkhof begraven.

2011

Het laatste gereserveerde graf wordt bezet.

2015

De gemeente Breda sluit het kerkhof met terugwerkende kracht vanaf de laatste begraving. Gesteld wordt dat alle grafrechten na 20 jaar vervallen zullen zijn. Zodoende zouden alle rechten in 2031 vervallen zijn.

2021

Op 6 oktober 2021 werd Stichting Kerkhof Bavel opgericht. Doel het fysiek en historisch behoud van het oude kerkhof van Bavel gelegen aan de Kerkstraat 1 te Bavel, en voorts al hetgeen met een en ander rechtstreeks of zijdelings verband houdt of daartoe bevorderlijk kan zijn, alles in de ruimste zin van het woord. De stichting tracht haar doel onder meer te verwezenlijken door middel van beschrijving van de geschiedenis van het kerkhof, het toegankelijk maken voor geïnteresseerden en het herstel en de conservatie van de graven, de bebouwingen en de begroeiing.”