Met de onthulling en zegening van het beeld van Sint Brigida op 2 februari 2025 staat de patroonheilige van de oudste Bavelse kerken weer volop in de belangstelling. Die belangstelling is in de loop van de tijd op en neer gegaan. Als beschermheilige van de veehouders werd zij zo’n 70 jaar geleden nog herdacht met een heuse bedevaart naar Bavel door boeren uit de omgeving. Die bedevaart vond jaarlijks plaats op of rond haar sterfdag op 1 februari.
In 1914 was de verering voor Brigida nog zo groot, dat er een speciale broederschap werd opgericht. Een broederschap is een groep mensen die bijzondere nadruk legt op de verering van een heilige. Bijvoorbeeld door missen voor die heilige te vieren. In Bavel was ‘sinds onheuglijke tijden’ elke eerste donderdag van de maand een gelezen mis ter ere van de heilige Brigida. Van leden van de broederschap werd natuurlijk verwacht dat zij aan die viering deelnamen. Dat wordt als volgt beschreven in een handboekje voor de verering van Brigida.

Bij de viering op haar feestdag werd in de Bavelse kerk ook de reliek van Brigida getoond. Een reliek of relikwie is een overblijfsel van het lichaam van een heilige (eerstegraads), een voorwerp dat met een heilige in contact is geweest tijdens zijn of haar leven (tweedegraads) of een voorwerp dat met een heilige in contact is geweest na de dood (derdegraads). De verering van deze stoffelijke resten is terug te voeren op de vroegchristelijke gewoonte om de liturgie te vieren nabij het graf van een heilige. Zodoende verrezen in de loop der tijd altaren en kerken boven deze graven. Toen ook kerken gebouwd werden op andere plaatsen, moesten de altaren daar ook geheiligd worden door de aanwezigheid van (een reliek van) een heilige. In de middeleeuwen ontstond daardoor een ware handel in relieken. Delen van relieken werden afgestaan aan andere kerken, maar er zijn, dankzij de grote vraag, ook ‘valse’ relieken in omloop gebracht, bijvoorbeeld botten uit een willekeurig graf. Het werd steeds twijfelachtiger of een reliek wel echt was, zeker als je weet dat er bijvoorbeeld meer dan tien hoofden van Johannes de Doper bestaan.

De reliek van Brigida in Bavel is eerstegraads. Het is namelijk een klein stukje bot. Uiteraard rees ook hier de vraag: is het echt van Brigida? In 1844 verklaarde Johannes van Hooijdonk, later de eerste bisschop van Breda, na onderzoek, dat deze reliek “Ex Ossibus Sanctae Brigidae Virginis” een ware relikwie was en dus mocht worden vereerd in de Bavelse kerk.

Relikwieën worden bewaard in vaak prachtige reliekhouders. De houder van de Bavelse Brigida-reliek is heel klein, maar ook heel mooi.